Stellagama stellio - hardun, agama hardun

Polecany dla:

Nazwa łacińska:

Nazwa polska:

Synonimy:

Występowanie:

Laudakia stellio jest jedynym przedstawicielem agamowatych występującym w Europie. Zasięgiem na starym kontynencie obejmuje Cypr, Grecję oraz okoliczne wyspy. Pozostały obszar to Azja Mniejsza, Syria, Liban, Izrael, Jordania, Arabia Saudyjska i Egipt.

Biotop:

Biotopem tej jaszczurki są silnie nasłonecznione skaliste tereny - zbocza, mury, ruiny budowli.

Aktywność:

Środowisko życia:

Temperatura °C:

Około 28-35°C, pod promiennikiem do 40-42°C, w nocy może spaść do 18-20°C.

Wilgotność powietrza %:

40-50%

Oświetlenie:

Cykl  oświetlenia. 14 godziny. Świetlówka UVB 10%.

Typ terrarium:

Wielkość terrarium:

Uwagi:

Opracowanie:

wygląd
głowa jest trójkątna. Kończyny dobrze zbudowane pozwalające na wspinaczkę, sprawne skoki i szybką lokomocję. Ciało pokryte niewielkimi kolcami, największymi w okolicy karkowej. Skóra na grzbiecie tworzy żebrowate, poprzeczne fałdy. Ogon długi, stanowi ponad połowę całkowitej długości ciała, łuski na nim ułożone są w zachodzące na siebie, coraz mniejsze pierścienie. Ubarwienie jest różne w zależności od podgatunku. Podgatunek nominatywny l. S. Stellio jest szary. Wzdłuż grzbietu biegnie kilka (około pięciu) jaśniejszych plam. U starszych osobników ogon lekko pręgowany.

wielkość
dorasta do 35cm.

występowanie i biotop
laudakia stellio jest jedynym przedstawicielem agamowatych występującym w europie. Zasięgiem na starym kontynencie obejmuje cypr, grecję oraz okoliczne wyspy. Pozostały obszar to azja mniejsza, syria, liban, izrael, jordania, arabia saudyjska i egipt. Biotopem tej jaszczurki są silnie nasłonecznione skaliste tereny - Zbocza, mury, ruiny budowli.

zachowanie w stosunku do innych jaszczurek
gady te żyją w grupach, stąd zaleca się hodowlę w haremach. Nie należy trzymać pojedynczego osobnika, ponieważ będzie on osowiały. Komunikacja pomiędzy osobnikami jest niezwykle ciekawa i widowiskowa. Jaszczurka albo przywiera do podłoża, albo wypręża ciało do góry po czym następuje seria często niezwykle szybkich "Potakiwań" Głową i pompek.

zachowanie w stosunku do ludzi
z racji, że na dzień dzisiejszy wszystkie osobniki dostępne na rynku pochodzą z odłowu, bliskie oswojenie jest praktycznie niemożliwe. Wszelkie próby będą dla tych gadów wielkim stresem osłabiającym już i tak nadszarpniętą podczas odłowu i transportu tych gadów kondycję. Hardun jest bardzo płochliwą jaszczurką. Na najmniejsze zagrożenie reaguje błyskawiczną ucieczką chowając się do groty bądź wspinając się po ściance. Z czasem jest w stanie przyzwyczaić się do opiekuna w takim stopniu, że nie będzie uciekać, gdy ten przebywa w pomieszczeniu. Podczas rutynowych zabiegów w terrarium jest on pod wnikliwą obserwacją i każdy ruch w kierunku jaszczurki powoduje jej spłoszenie (o ile wcześniej nie podjęła ucieczki).
jedyną rzeczą, która czasem przełamuje barierę lęku jest pokarm. Wilczy apetyt hardunów powoduje, że czasem są one w stanie podejść do ręki w celu odebrania pożywienia. Gdy tak się już stanie nie pozostają one w tym samym miejscu, lecz wraz ze zdobyczą odbiegają do kryjówek ciągle obserwując co "Nieproszony gość" Robi. Dopiero gdy upewnią się, że wszystko jest w porządku przystępują do konsumpcji. W przypadku schwytania wyrywa się boleśnie gryząc.

terrarium
hardunom należy zapewnić przestronne terrarium z wieloma miejscami do wspinaczki. Absolutnym minimum dla parki jest terrarium o powierzchni dna120/60cm. L. Stellio jest gatunkiem często przebywającym na różnego rodzaju ścianach czy zboczach, stąd wysokość jest równie istotna i nie może być mniejsza niż 60-70cm (najlepiej więcej). Najważniejszymi elementami wystroju dla tego gatunku są skalne konstrukcje oraz odpowiednio wykonana ścianka. Konstrukcje najlepiej wykonywać z dużych, płaskich kamieni (dobrze sprawdza się piaskowiec). Robimy to układając jeden kamień na drugim tworząc jednocześnie przerwy i szczeliny w których gady będą mogły się kryć. Nie zapominamy jednocześnie o pewnej ilości wolnego miejsca na dnie, które jest konieczne. Chcąc w jak największym stopniu odwzorować warunki naturalne tylną część zbiornika zagospodarowujemy wcześniej wspomnianą ścianką. Powinna ona być wyposażona w załamania i półki (harduny szykując się do snu często wspinają się i wciskają w szczeliny, gdzie spędzają noc). Odpowiednim podłożem jest piasek, który nie powinien być zjadany jeśli tylko gady otrzymują odpowiednią ilość pokarmu wzbogaconego w dodatki mineralne i witaminowe. Wewnątrz warto umieścić miseczkę na wodę z której jaszczurki chętnie korzystają. Nieodzownym wyposażeniem oprócz oświetlenia grzejącego (żarówki reflektorowe) jest świetlówka uv (minimum 8%) wydzielająca jasne światło oraz co najważniejsze, promienie uvb.

żywienie
laudakia stellio podobnie jak inne agamy odżywia się głównie pokarmem zwierzęcym. W niewoli na ich dietę powinny się składać świerszcze, karaczany, szarańcza, drewnojady i mączniki. Raz na jakiś czas dorosłym osobnikom można podać mysiego noworodka. W okresie letnim podajemy także plankton łąkowy. Mniejszą część diety stanowi pokarm roślinny. Chętnie zjadane są kwiaty mniszka lekarskiego oraz marchewka. Spożywanie pokarmu roślinnego nie jest jednak regułą. Niektóre osobniki wcale się nim nie interesują i nie należy się tym niepokoić.

rozpoznawanie płci
stosunkowo trudne, u samca gruczoły preanalne są lepiej widoczne.

rozmnażanie
samica składa 6-12 jaj i może to robić nawet do 3-4 razy w sezonie. Inkubacja powinna przebiegać w temperaturze 29°c, młode klują się po 50-60 dniach. Maluchy mierzą około 3,5cm. Karmimy je odpowiedniej wielkości pokarmem uzupełnianym w witaminy i odpowiednio duże ilości wapnia. .

zimowanie
stymuluje do rozrodu. Miesiąc przed zaplanowanym spoczynkiem zimowym należy zacząć stopniowo skracać dzień świetlny oraz nieznacznie obniżać temperaturę. Na dwa około dwa tygodnie przed zimowaniem należy zaprzestać karmienia, dzięki czemu zwierzęta będą miały czas na opróżnienie przewodu pokarmowego (zalegające w przewodzie pokarmowym resztki pożywienia podczas zimowania są bardzo niebezpieczne). Okres spoczynku powinien trwać przez około 2 miesiące w temperaturze 15°C. Następnie temperatura powinna być stopniowo podwyższana, a dzień świetlny powinien być coraz to dłuższy. W niedługim czasie przystępujemy do ponownego karmienia.

uwagi

• zaraz po zakupie kał należy zanieść do badania, a następnie przystąpić do odrobaczania jaszczurki. Brak pasożytów jest podstawą zdrowia tego delikatnego zwierzęcia.
• Nie trzymać dwóch samców w jednym terrarium

na podstawie własnych doświadczeń oraz "Encyklopedii współczesnych gadów i płazów" Piotra Sury

autor woytek